Nadwrażliwość słuchowa i mizofonia – czym się różnią i jak sobie z nimi radzić?

Nadwrażliwość słuchowa (hiperakuzja) oraz mizofonia to dwa różne zaburzenia przetwarzania dźwięków, które mogą znacąco wpływać na jakość życia osób nimi dotkniętych. Chociaż oba dotyczą problemów z odbiorem dźwięków, różnią się pod względem objawów, przyczyn i sposobów radzenia sobie. W tym artykule wyjaśniamy, czym się charakteryzują, jakie są ich objawy oraz jak skutecznie sobie z nimi radzić.

Czym jest nadwrażliwość słuchowa?

Nadwrażliwość słuchowa, czyli hiperakuzja, polega na nadmiernej wrażliwości na intensywność dźwięków. Osoby dotknięte tym zaburzeniem odbierają nawet standardowe dźwięki jako zbyt głośne, nieprzyjemne lub wręcz bolesne. Może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych, przy czym przyczyny i objawy mogą się nieco różnić w zależności od wieku.

Objawy nadwrażliwości słuchowej:

• Dyskomfort lub ból fizyczny przy słuchaniu zwykłych dźwięków, takich jak rozmowy, dźwięk odkurzacza czy ruch uliczny.
• Trudności w funkcjonowaniu w głośnych miejscach.
• Problemy z koncentracją w hałasie.
• Wycofanie społeczne spowodowane stresem związanym z nadmiarem bodźwców dźwiękowych.

Czym jest mizofonia?

Mizofonia, w przeciwieństwie do nadwrażliwość słuchowej, dotyczy selektywnej wrażliwości na konkretne dźwięki. Nie chodzi o ich głośność, ale o specyficzne dźwięki, które wywołują intensywną reakcję emocjonalną, taką jak złość, frustracja czy lęk.

Objawy mizofonii:

• Silna reakcja emocjonalna na określone dźwięki, takie jak mlaskanie, chrupanie, stukanie długopisem czy powtarzające się kroki.
• Unikanie sytuacji, w których mogą występować drażniące dźwięki.
• Wzrost poziomu lęku lub agresji w reakcji na bodziec dźwiękowy.

Różnice między nadwrażliwością słuchową a mizofonią

Choć oba zaburzenia dotyczą problemów z przetwarzaniem dźwięków, ich natura jest inna. Oto kluczowe różnice:

Jak sobie radzić z nadwrażliwością słuchową i mizofonią?

1. Diagnoza: Zarówno w przypadku nadwrażliwości, jak i mizofonii, kluczowa jest trafna diagnoza. Ważne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań u audiologa, foniatry, neurologa lub psychologa, aby określić charakter zaburzenia i wykluczyć inne przyczyny.
2. Terapia:
   • Nadwrażliwość słuchowa: Skuteczne mogą być terapie słuchowe, takie jak trening Johansena IAS, trening Tomatisa, trening SSP Porgesa czy trening SAS czy stopniowe odwrażliwianie dźwięków.
   • Mizofonia: Zaleca się wsparcie psychologiczne, w tym terapię behawioralną, która pomaga w nauce radzenia sobie z reakcjami emocjonalnymi. Przy mizofonii treningi słuchowe mogą posłużyć jako wsparcie terapii, w celu zredukowania poziomu stresu lub wyciszenie układu słuchowego.
3. Techniki relaksacyjne: Praktykowanie technik redukcji stresu, takich jak medytacja, ćwiczenia oddechowe czy trening uważności, może pomóc w zmniejszeniu reakcji na dźwięki.
4. Wsparcie otoczenia: Warto poinformować najbliższe osoby o trudnościach, aby mogły stworzyć komfortowe warunki akustyczne. W przypadku dzieci pomocne jest współdziałanie z nauczycielami i terapeutami.
5. Stopniowe eksponowanie na bodźce: W przypadku nadwrażliwości słuchowej pomocne może być kontrolowane i stopniowe oswajanie się z dźwiękami. Nie zalecane jest długotrwałe przebywanie w słuchawkach wyciszających, ze względu na ryzyko nasilenia objawów.

Nadwrażliwość słuchowa i mizofonia to dwa różne, lecz równie wymagające zaburzenia, które znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie. Podczas gdy nadwrażliwość dotyczy fizycznego dyskomfortu wynikającego z intensywności dźwięków, mizofonia wiąże się z silnymi reakcjami emocjonalnymi na specyficzne dźwięki. Oba te zaburzenia wymagają indywidualnego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego. Dzięki odpowiednim metodom, takim jak trening słuchowy, terapia behawioralna czy techniki relaksacyjne, można skutecznie zmniejszyć ich wpływ na jakość życia. Kluczowe jest również wsparcie otoczenia, które może pomóc osobom dotkniętym tymi trudnościami odnaleźć harmonię w świecie dźwięków.